Vaak vestigen onze leden die gespecialiseerd zijn in restauratiewerken onze aandacht op het feit dat besturen een erkenning in D23 eisen, terwijl de uit te voeren werken geenszins in de ondercategorie D23 thuishoren, maar wel in D24. De ondercategorie D23 heeft immers betrekking op zeer bijzondere restauratiewerken uitgevoerd door ambachtslieden.

D23, een bijzondere ondercategorie

De ondercategorie D23, die in 1991 werd ingevoerd in onze erkenningsregeling (ministerieel besluit van 27 september 1991 tot bepaling van de indeling van werken volgens hun aard in categorieën en ondercategorieën in verband met de erkenning van aannemers) is een wel heel bijzondere ondercategorie. Het is immers de enige van de 77 categorieën en ondercategorieën van werken opgenomen in de erkenningsregeling die de hoedanigheid en het statuut bepaalt van diegene die de werken die onder het toepassingsgebied ervan vallen mag uitvoeren: het zijn de ambachtslieden en alleen zij die de werken van ondercategorie D23 mogen uitvoeren.

Een bijzondere lijst van werken

De ondercategorie D23 somt een lijst op van bijzondere werken die onder het toepassingsgebied ervan vallen: “Het saneren, het in stand houden of het in zijn oorspronkelijke toestand terugstellen van ondermeer orgels, beeldhouwwerken, monumentale horloges, historische wand- en plafondsschilderingen, fresco's, schilderijen, glas in lood en brandglasramen, klokken en beiaards, historische textielen wandbekledingen, historisch gemouleerd stucwerk, historische schrijnwerken en meubelen, kunstsmeedwerk, historische parketvloeren, water- en windmolenmechanismen.”

Met andere woorden, het gaat hier om werken die enkel uitgevoerd worden door ware ambachtslieden en zelfs kunstenaars.

Ambachtslieden en zelfs kunstenaars

Deze personen – ambachtslieden of kunstenaars – oefenen hun activiteit vaak uit in persoonlijke naam of in het kader van een zeer klein bedrijf, en voor de hervorming van de erkenningsregeling van 1991 konden zij hun activiteit in het kader van een overheidsopdracht enkel uitvoeren als onderaannemer van een aannemer die erkend was in D24. Om deze zeer gespecialiseerde bedrijven toe te laten tot de erkenning, achtte de wetgever het noodzakelijk een nieuwe ondercategorie D23 in het leven te roepen. De bedoeling van de wetgever was duidelijk: een nieuwe ondercategorie instellen voor de zeer bijzondere werken die enkel uitgevoerd worden door ambachtslui en het spreekt vanzelf dat deze ondercategorie enkel ondernemingen kon bevatten die gerangschikt waren in de interne klassen van de erkenning (klassen 1, 2 en hoogstens 3). Het is inderdaad moeilijk denkbaar dat een ambachtelijk bedrijf dat dergelijke bijzondere werken uitvoert als die van ondercategorie D23 referenties kan voorleggen die het toelaten toegang te krijgen tot de hoogste erkenningsklassen (de klassen 5 tot 8). Toch moeten we vaststellen dat sommige – zeldzame – ondernemingen in aanmerking kwamen voor dergelijke klassen…